Niby prosta codzienna czynność, a jednak… Sprawdź, czy robisz to zgodnie z zaleceniami higienistki!
Radzi Joanna Tomczak, dyplomowana higienistka, specjalista d/s higieny stomatologicznej
Proste pytanie: jak myć zęby?
W tym wypadku trzeba rozróżnić, czy pacjent używa szczotki manualnej, czy elektrycznej. Oczywiście szczotki elektryczne są najłatwiejsze w użyciu, z nimi nie trzeba wykonywać żadnych ruchów oprócz przesuwania na kolejne partie zębów. Szczotka sama za nas pracuje i jest bardzo wydajna.
Przy szczotkowaniu ręcznym nigdy nie należy używać ruchów horyzontalnych. W ten sposób można nabawić się recesji dziąseł, czyli potocznie mówiąc odsłoniętych szyjek. Najlepsza metoda to tzw. wymiatanie. W tym celu należy umieścić szczotkę pod kątem 45º do linii dziąsła. Teraz następuje wywijanie szczoteczki w kierunku powierzchni żujących, z jednoczesnym ruchem wibrującym. Niemniej powierzchie żujące zębów bocznych myjemy metodą poziomą, porównywaną z szorowaniem.
Natomiast dla dzieci najprostsza metoda do opanowania to małe ruchy okrężne, z naciskiem na słowo „małe”. Najbardziej wskazana jest demonstracja prawidłowego szczotkowania „na żywo”, przy wizycie w gabinecie stomatologicznym.
Czy zęby należy myć po każdym posiłku?
Szczotkowanie zębów po każdym posiłku wcale nie jest tak korzystne, jak mogłoby się wydawać. Nie należy zbytnio szczotkować zębów tuż po wstaniu od stołu. Podczas jedzenia, wydzielają się często kwasy, które chwilowo osłabiają szkliwo. Zalecane jest więc odczekanie z myciem zębów co najmniej 30 minut od posiłku. Jeżeli wcześniej będziemy szczotkować zęby, to wytwarzające się kwasy mogą łatwiej zostać wprowadzone do głębszych warstw zęba i go uszkodzić.
Szczoteczki dla dzieci z zimowej kolekcji Tepe
Jaką szczoteczkę najlepiej wybrać?
Ogólnie są dwie podstawowe grupy szczoteczek: manualne (ręczne) i elektryczne (w tym soniczne).
W wypadku szczotki manualnej należy pamiętać, żeby wybrać miękką. Twarda szczotka spowoduje porysowanie szkliwa, jego ciągłe ścieranie i możliwą nadwrażliwość zębów. Należy również zwrócić uwagę na wielkość główki, wyprofilowanie włókien i wygodny uchwyt.
Szczotki elektryczne są zdecydowanie bardziej wydajne. Usuwają one więcej i dokładniej, ale nie każdy ich potrzebuje.
A jak wybrać pastę?
Zacznę od informacji, która nie jest tak oczywista dla wszystkich. Każda pasta ma określony współczynnik ścieralności (tzw. RDA). Nie powinniśmy używać past o dużej ścieralności, gdyż jest prawdopodobieństwo, że zniszczy nam szkliwo. Niestety, taka informacja rzadko kiedy jest umieszczana na opakowaniu i trzeba się po prostu dopytać. Często popularne pasty dla palaczy cechują się wyższym współczynnikiem RDA.
Jednym z najważniejszych składników w pastach do zębów jest fluor (występujący w różnych związkach), który wzmacnia zęby i chroni przed próchnicą. Równie ważne są składniki, które pomagają w prawidłowym usuwaniu płytki. Mogą to być np. związki cynku lub bardziej naturalne składniki, jak wyciągi z porostów czy enzymy owocowe.
Dla pacjentow z problemami przyzębia dobrze dobrać pastę specjalistyczną, która w swoim składzie ma czynniki nawilżające, ściągające i antyseptyczne.
Znowu – nieoceniona jest fachowa porada higienistki w gabinecie stomatologicznym.
A czy warto stosować płyny do płukania?
Jak najbardziej. Po szczotkowaniu i nitkowaniu jest to trzeci, ważny składnik higieny jamy ustnej. Nie każdy zdaje sobie z tego sprawę, ale dwie pierwsze czynności skupiają się na oczyszczaniu zebów, które stanowią tylko część jamy ustnej. Płukanki natomiast docierają do 100% powierzchni jamy ustnej, co jest niezmiernie ważne przy działaniu antyseptycznym. Rownież wiele osób niewystarczająco doczyszcza zęby, więc płukanki to jakby dodatkowa pomoc, czesto zmniejszająca nieświeży oddech i zapalenie dziąseł.
Czy można długotrwale stosować pasty i płukanki o działaniu rozjaśniającym?
W wybielających pastach do zębów najczęściej występują substancje ścierne oraz, jako druga grupa, związki i składniki, które rozpuszczają i niszczą przebarwienia. Trzecia grupa, która jest obecna w niektórych pastach wybielających, to rozjaśniacze optyczne. O ile rozpuszczanie przebarwień nie jest szkodliwe dla zębów, o tyle wyższa ścieralność pasty może być niekorzystna dla szkliwa. Najlepiej porozmawiać z wykwalifikowaną osobą w gabinecie stomatologicznym, która wskaże najbardziej bezpieczną i jednocześnie skuteczną pastę rozjaśniającą. Obecnie na rynku można znaleźć wybielające pasty o bardzo niskiej ścieralności (poniżej 70 RDA, czyli można ich używać długotrwale), które działają na zasadzie enzymatycznej lub posiadają inne aktywne składniki, niwelujące przebarwienia. Płukanka zawsze będzie dodatkowym, wzmacniającym efekt produktem.
Skrobak do czyszczenia języka Tepe
Wspomniała Pani o nitkowaniu, jak robić to prawidłowo?
Koniecznie trzeba pamiętać, że celem nitkowania nie jest jedynie usunięcie resztek pokarmu z przestrzeni międzyzębowych. Tutaj również chodzi o wyczyszczenie bocznych powierzchni zębów z tzw. płytki bakteryjnej. Żeby to odpowiednio zrobić, należy:
- użyć wystarczająco długiego kawałka nitki, żeby po nawinięciu na środkowe palce zostało ok. 3-5 cm wolnej nitki
- trzymamy mocno wolny kawałek kciukami i palcami wskazującymi i delikatnie wprowadzamy nitkę pomiędzy zęby
- i teraz bardzo ważne – po wprowadzeniu nitki, powinna ona „obejmować” ząb, być jakby w kształcie litery C. Tak, jakbyśmy profilowali nitkę wzdłuż powierzchni zęba, pamiętając, żeby zejść nitką pod dziąsło
- po odpowiednim uformowaniu nitki, czyścimy powierzchnię ząba ruchami góra-dół. Następnie, nie wyjmując nitki z przestrzeni, robimy to samo na powierzchni stycznej zęba sąsiedniego
- pamiętamy o tym, żeby uzywać nowego, czystego kawałka nitki przy każdym zębie.
Dokładne nitkowanie wystarczy robić raz dziennie, najlepiej przed myciem zębów. Dzięki temu przestrzenie międzyzębowe są oczyszczone, co pozwala na łatwiejszą penetrację fluoru i innych składników z past do zębów.
Jeżeli chodzi o rodzaj nitki, nie może ona być zbyt cienka ani zbyt gruba, a najlepiej jak jest woskowana, co ułatwia jej przejście pomiędzy zęby. Dla ciasnych przestrzeni, najlepsze są nitki w kształcie taśmy, tzn. spłaszczone. Przy mostach i ortodoncji, niezbędna jest specjalistyczna nitka, zakończona plastikowymi, sztywnymi końcami. Najlepiej się spytać swojej higienistki – pomoże w dobraniu odpowiedniej nitki i zademonstruje technikę.
Szczoteczki międzydziąsłowe Tepe
A jak często oczyszczać i fluoryzować zęby w gabinecie?
Przeciętnie pacjent powinien przychodzić do gabinetu stomatologicznego na profesjonalne oczyszczanie zębów co 6 miesięcy. Są jednak pacjenci, którzy wymagają częstszej higienizacji, co 3-4 miesiace. Są to najczęściej osoby z chorobami przyzębia, palacze oraz osoby z tendencją do szybkiego odkładania się kamienia. Do tej grupy zaliczamy również osoby z aparatami ortodontycznymi i kobiety w ciąży, ze względu na zmiany hormonalne i związane z tym możliwe pogorszenie stanu dziąseł.
Z drugiej strony są pacjenci, którzy bardzo dokładnie i rzetelnie oczyszczają zęby w domu, ich dziąsła są zdrowe, więc higienizacja gabinetowa zalecana jest co 9 miesięcy.
Zabieg fluoryzacji powinien być przeprowadzany w miarę potrzeby. Fluoryzacja to głównie profilaktyka przeciwpróchnicza, ale nie tylko. Fluoryzacje, zwłaszcza w formie lakierowania, przeprowadza się również dla zmniejszenia wrażliwości zębów.
Jakie najczęściej błędy popełniamy w higienie zębów?
Jest to zwykle zbyt twarda szczoteczka oraz nieprawidłowa technika mycia zębów, co powoduje albo nadmierne ścieranie szkliwa, albo niedoczyszczanie niektórych obszarów. Również omijanie przestrzeni międzyzębowych, czyli mówiąc wprost: nieużywanie nitki ani innych pomocy do czyszczenia tych miejsc.
Do najczęstszych błędów należy również dodać nieregularne odwiedzanie gabinetu stomatologicznego na zabiegi higienizacyjne.
Dziękujemy za cenne porady.
