Dowiedz się, dlaczego warto mieć wiedzę na temat urazów głowy.
W Polsce wiedza na temat urazów głowy, świadomość mechanizmów i następstw urazu mózgu jest zastraszająco niska. Uraz głowy zmienia życie ofiary i całego jej otoczenia. Pierwsza pomoc i pobyt w oddziale intensywnej terapii to zaledwie niewielki fragment długiej drogi jaką będą musieli pokonać walcząc o powrót do zdrowia i do życia w społeczeństwie. Inicjatywy związane z budowaniem świadomości urazów głowy odbywają się w bardzo wielu krajach. W tym roku w Polsce marzec był Miesiącem Świadomości Urazów Głowy, którego symbolem była zielono–niebieska kokardka. Uraz głowy może przydarzyć się każdemu bez wyjątku. Dlatego musimy bardzo głośno mówić o działaniach prewencyjnych, a także dostępie – nie tylko do pomocy medycznej, ale także rehabilitacyjnej i psychologicznej dla wszystkich ofiar.
Ambasadorami kampanii edukacyjnej zostali:
- Monika Kuszyńska – piosenkarka, była wokalistka zespołu Varis Manx
- Joanna Palica – prezes Fundacji Koocham
- dr Maciej Jagielak – chirurg, traumatolog
- Małgorzata Szurlej – psycholog.
Uraz głowy to jedna z najczęstszych przyczyn śmierci lub niepełnosprawności dzieci, młodych i starszych osób w Polsce. Waga problemu jest tak duża, ponieważ urazy mózgu dotyczą często osób bardzo aktywnych, najczęściej młodych. W 2011 roku u ponad 4% mieszkańców Polski wystąpiły urazy głowy, ich następstwa są bardzo niepokojące i mają ogromny wpływ, nie tylko na funkcjonowanie pojedynczych osób, ale całych rodzin. W naszym kraju istnieje szereg aktywności i inicjatyw podejmowanych spontanicznie, indywidualnie lub w sposób bardziej zorganizowany, ale dotychczas brakowało jednego miejsca i przestrzeni na wnikliwą analizę i dyskusję w tak ważnej dla społeczeństwa kwestii jaką są urazy mózgu. W Polsce zjawisko średnio-ciężkich i ciężkich urazów głowy hospitalizowanych w oddziałach intensywnej terapii bada międzynarodowy projekt Creactive.
od lewej: dr Maciej Jagielak, dr Małgorzata Mikaszewska, Joanna Palica
Za rok będziemy o urazach mózgu wiedzieli więcej niż dziś. Po 5 latach trwania projektu będzie można przedstawić wnioski, które być może zweryfikują nasze dotychczasowe postępowanie. Mam nadzieję, że dzięki inicjatywie podnoszenia świadomości społeczeństwa wyniki 5 letnich badań prowadzonych w oddziałach intensywnej terapii w Polsce będą miały odpowiednią wartość dla społeczeństwa, decydentów i twórców polityki zdrowotnej kraju, a przede wszystkim będą lepiej służyć ofiarom urazów mózgu i ich najbliższym – mówi dr Małgorzata Mikaszewska-Sokolewicz, kierownik i koordynator Projektu Creactive
Najczęstszą przyczyną urazów głowy są wypadki drogowe, upadki, uderzenia i akty napaści. Dwa najważniejsze aspekty, które powinniśmy poruszać w ramach kampanii edukacyjnej w tym roku to działania prewencyjne i powszechny dostęp do rehabilitacji. Zespół neurochirurgów dziecięcych ze szpitala na Niekłańskiej zwraca szczególną uwagę na lekkomyślność i brak wyobraźni rodziców, która jest bardzo częstą przyczyną urazów głowy, maleńkie dzieci spadają z przewijaków, z łóżek rodziców, z parapetów, w przytłaczającej większości przypadków dzieci nie mają kasków na głowie podczas jazdy na rowerze! Polska od lat przoduje w Europie w liczbie wypadków drogowych. Mamy niespotykanie wysoki udział wypadków z udziałem niechronionych uczestników ruchu (piesi, rowerzyści, motorowerzyści, motocykliści), którzy stanowią 50% ofiar śmiertelnych i 55% ciężko rannych. Osoby te są wyjątkowo zagrożone urazami głowy. Z Europejskiej bazy danych IDB (EU Injury Database) wynika, że około 25% rannych w wypadkach drogowych doznaje urazów głowy to oznacza 4000 osób rocznie – mówi Anna Zielińska z Instytut Transportu Samochodowego, Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego i dodaje: Zapobieganie wypadkom drogowym może w znacznym stopniu zmniejszyć liczbę osób cierpiących z powodu urazu głowy, dlatego zachęcam wszystkich do wspomagania systemowych działań prowadzących do poprawy bezpieczeństwa ruchu na polskich drogach.
Wszyscy eksperci bez wyjątku podkreślają także ogromne znaczenie rehabilitacji dla osób po urazach głowy, niestety w ramach państwowego systemu służby zdrowia jest ona zupełnie niemożliwa i niedostępna. Mogą sobie na nią pozwolić tylko te osoby i rodziny, które na nią stać lub otrzymają wsparcie Fundacji. Taka sytuacja nie powinna mieć miejsca w Polsce, w środku Europy w XXI wieku
Powinniśmy zmodyfikować system państwowej służby zdrowia, myśląc o ogromnych rzeszach potrzebujących osób, które doznały bardzo ciężkich urazów głowy w wyniku wypadków komunikacyjnych, upadków, pobicia, napadu lub jeszcze innych nieszczęśliwych zdarzeń. Bardzo ważne jest wypracowanie takiego systemu państwowej opieki medycznej, który nie tylko będzie ratował życie, ale także przywracał pacjentom podstawowe funkcje życiowe poprzez niezbędne operacje rekonstrukcyjne, a także proces wsparcia rehabilitacyjnego – mówi ambasador kampanii – dr Maciej Jagielak.
Najważniejsza jest rehabilitacja – to zdanie usłyszałam tuż po wypadku, jak i wielokrotnie w późniejszych latach. Zapewne zdanie to słyszeli wszyscy pacjenci. Zalecenie jest słuszne, jedyny problem polega na tym, że intensywna terapia to duży koszt, którym obciążony jest sam zainteresowany. Mamy w Polsce dobrych terapeutów, jednak większość z nich pracuje w prywatnych ośrodkach. Wielu osób zwyczajnie na to nie stać. Znam rodziny, które sprzedają wszystko co możliwe, zapożyczają się, by tylko móc rehabilitować dziecko. Tym bardziej, że terapia często przynosi zaskakująco dobre efekty. Pomoc państwa jest znikoma, co zamyka wielu ludziom drogę do poprawy stanu zdrowia oraz jakości życia. – Monika Kuszyńska, wokalistka, ambasadorka kampanii
Znikąd pomocy, żadnego wsparcia, wszystko sami. Zostaliśmy rzuceni w wir wydarzeń, których żadne z nas nie mogło przewidzieć. Nie poddałam się, walczę. Muszę sama zatroszczyć się o przyszłość syna, bo tak naprawdę my rodzice dzieci chorych możemy liczyć tylko na siebie – mówi nasza ambasadorka Joanna Palica, mama Alka, który doznał bardzo ciężkiego urazu głowy, prezes Fundacji Koocham.
Jak zapobiegać urazom głowy?
1. Koniecznie zakładaj kask jeżdżąc na rowerze, motocyklu, deskorolce, rolkach, łyżwach, pojazdem terenowym, na nartach i snowboardzie.
2. Nigdy nie prowadź pojazdów po spożyciu leków, alkoholu i narkotyków.
3. Zawsze miej zapięty pas jadąc samochodem.
4. Zawsze przewoź dzieci w odpowiednim foteliku. Zapinaj pasy dzieciom.
5. Zapobiegaj upadkom w domu:
- usuń niepotrzebne przedmioty z podłogi i ze schodów
- zabezpiecz wejście na schody i zejście ze schodów przed małym dzieckiem specjalną blokadą
- odpowiednio zabezpiecz wilgotne i śliskie nawierzchnie (np. maty w łazience)
- zainstaluj poręcze na schodach i podjazdach dla wózków
- nigdy nie oddalaj się i nie spuszczaj dziecka z oczu, kiedy jest na przewijaku – zaniechanie ostrożności w tym przypadku może spowodować bardzo poważne konsekwencje dla jego zdrowia
- nie zostawiaj niemowlaka lub małego dziecka samego śpiącego w łóżku dorosłych (dziecko z dnia na dzień zdobywa nowe umiejętności, może się przekręcać na boki nawet jeśli dzień wcześniej jeszcze tego nie robiło
- nie kładź, nie sadzaj i nie umieszczaj dziecka na parapetach w domu lub w innych pomieszczeniach.
6. Ćwicz i wzmacniaj mięsnie, koordynację ruchową i równowagę.
7. Przechowuj broń i naboje w zamkniętym odosobnionym pomieszczeniu.
8. Zakładaj ochraniacze gdy uprawiasz sport.
Więcej informacji na www.urazy-glowy.wum.edu.pl
