Estrogen, to jedna z najbardziej znanych nazw hormonów. Kojarzony z kobietą, z fizycznymi atrybutami kobiecości, chociaż produkowany jest także w organizmie męskim, gdzie jego rola nie jest do końca znana. Estrogeny wpływaja nie tylko na kobiecy cykl, ale także w dużej mierze na samopoczucie.
Estrogen, co to takiego?
Estrogen to nazwa dla trzech bardzo podobnych chemicznie hormonów: estronu, estriolu i estradiolu. Produkowane w jajnikach, nadnerczach i przez adipocyty, czyli komórki tkanki tłuszczowej, są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu kobiety, zwłaszcza w okresie dojrzewania.
Prawidłowy poziom estrogenów wpływa pozytywnie na przemianę tłuszczową, chroni przed chorobami krążenia i zapewnia równowagę emocjonalną.
Estrogeny warunkują wyksztalcenie się II-go i III-rzędowych kobiecych cech płciowych: odpowiadają za wzrost macicy, jajowodów, pochwy, zewnętrznych narządów płciowych oraz sutków. Estrogeny wpływają na ksztaltowanie się sylwetki kobiecej, mają wpływ na psychikę i emocje kobiet oraz libido. Ponadto biorą udział w kościotworzeniu, gospodarce weglowodanowej, przepuszczalności błon komórkowych, przez co zwiększają elastyczność skóry i błon śluzowych.
dr Anna Dąbrowska-Jakubiak, ginekolog-położnik, endokrynolog
Cykliczne zmiany
Stężenie estrogenów zmienia się w trakcie cyklu miesiączkowego. Najniższy jest podczas miesiączki, następnie, aż do połowy cyklu, stale wzrasta, dzięki czemu błona śluzowa macicy odbudowuje się. To przygotowuje warunki dla ciąży, podczas której wydzielanie estrogenów jest szczególnie wysokie – zwłaszcza estriolu, jednej z form estrogenu. Estrogen pobudza także wytwarzanie LH – hormonu luteinizującego, odpowiedzialnego za owulację i tworzenie się ciałka żółtego. Po menopauzie poziom estrogenów organizmie kobiety drastycznie spada, co przyczynia się do powstania wielu dolegliwości związanych z okresem przekwitania.
Co wpływa na poziom estrogenów?
Na poziom estrogenów w organizmie ma wpływ szereg czynników – od diety, wysiłku fizycznego, stresu, poprzez wiek, aż do uwarunkowań dziedzicznych. Styl życia jaki prowadzimy, ma ogromne znaczenie dla pracy całego organizmu, nie tylko estrogenów. Nadmiar estrogenów może powodować poważne skutki zdrowotne: zaburzenia miesiączkowania, zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia zakrzepów, tycie, powiększenie piersi, nudności, wymioty, złe samopoczucie, migreny. Równie niepożądany i częściej spotykany u kobiet jest niedobór estrogenów, bądź brak równowagi między dwoma hormonami – progesteronem i estrogenami, czego skutkiem są często cykle bezowulacyjne.
Jak twierdzą lekarze najlepszym dowodem na prawidłowe funkcjonowanie estrogenu są regularne cykle miesiączkowe. Jeżeli nie mamy wprawy w obserwacji swojego cyklu, bądź chcemy go lepiej poznać, warto zaopatrzyć się w tzw. komputery cyklu (np. Lady-Comp, Baby-Comp lub Pearly), które dzięki codziennemu pomiarowi temperatury pod językiem precyzyjnie monitorują cykl, informując kobietę o występowaniu dni płodnych, bądź niepłodnych, co można wykorzystać zarówno jako metodę antykoncepcji (skuteczność 99,36%), jak i pomoc w poczęciu dziecka.
A oto garść „estrogenowych” ciekawostek:
- kobiety mają niższy próg bólu, który zmienia się w ciągu cyklu, a wraz z wiekiem i obniżającym się poziomem estrogenu odczuwanie bólu słabnie
- przypuszcza się także, że to dzięki estrogenom kobiety rzadziej cierpią na dysleksję, a także, że mogą tłumić produkcję adrenaliny i kortyzolu, zmiejszając skutki stresu.
- warto wiedzieć, że w tabletkach antykoncepcyjnych stosuje się tzw. etynyloestradiol – to syntetyczny naśladowca tylko jednego rodzaju estrogenów, co wstrzymuje owulacje i zaburza cykl miesiączkowy
- przeprowadzono kilka badań naukowych, z których wynika, że kobiety czują się najbardziej inteligentne, kiedy poziom estrogenów w cyklu miesiączkowym jest najwyższy i lepiej radzą sobie wtedy z zadaniami wymagającymi biegłości językowej
- podczas karmienia piersią poziom estrogenów jest bardzo niski, między innymi dlatego jedną z ostatnich rzeczy o jakich myśli świeżo upieczona mama jest seks.
Pamiętajmy, że estrogeny to jedne z hormonów występujących w organizmie i mających wpływ na jego funkcjonowanie. Ponieważ nasze ciało jest skomplikowaną „maszyną”, wymaga równowagi wszystkich zachodzących w nim procesów. Dlatego nigdy nie możemy zwracać uwagi na samo stężenie estrogenów bez zwracania uwagi na pozostałe hormony, jak np. progesteron czy hormony tarczycy. Jeżeli mamy wątpliwości co do równowagi homonalnej w naszym organizmie, nie zwlekajmy z wizytą u specjalisty.
