Problem rozstępów dotyczy zarówno kobiet jak i mężczyzn, jednak częstość ich powstawania i predyspozycje osobnicze przechylają się jednak na niekorzyść kobiet, szczególnie tych w ciąży. Aby skutecznie walczyć z rozstępami, trzeba wiedzieć, jak powstają i mieć świadomość tego, iż nie istnieją skuteczne metody ich usuwania. W związku z tym jedyną metodą zapobiegania rozstępom jest właściwa profilaktyka – przede wszystkim dbałość o dobrze nawilżoną i jędrną skórę.
Czym są rozstępy?
Rozstępy są to linie na skórze, które mogą pojawić się na brzuchu, a także innych częściach ciała w czasie ciąży. Mimo że rozstępy nie stanowią żadnego zagrożenia dla zdrowia przyszłej mamy i jej dziecka, to wiele kobiet martwi się o wygląd swojej skóry.
Dlaczego pojawiają się rozstępy?
Skóra dopasowuje się do ciągłego ruchu ciała poprzez rozszerzanie i kurczenie się, jednak w czasie ciąży może nie nadążać za szybko postępującymi zmianami. Wskutek tego następuje zerwanie sieci włókien kolagenowych znajdujących się w skórze właściwej. Podczas procesu regeneracji tworzą się blizny, znane jako rozstępy.
Drugim czynnikiem, który powoduje powstawanie rozstępów, i który jest ciągłym przedmiotem dyskusji, to zmiany hormonalne. Hormony, zatrzymując wodę w skórze, jednocześnie rozluźniają więzy między włóknami kolagenowymi, które stanowią szkielet skóry. Ułatwia to tkance skórnej rozciągnięcie się, przez co tworzą się rozstępy.
Kiedy pojawiają się rozstępy?
Zazwyczaj rozstępy zaczynają być widoczne w 3. trymestrze ciąży (około szóstego lub siódmego miesiąca), jednakże część kobiet dostrzega je wcześniej, wtedy gdy rosnący brzuszek zaczyna być widoczny. U większości kobiet o jasnej karnacji widać tendencję do powstawania rozstępów w kolorze różowym, natomiast u kobiet o ciemniejszej karnacji tworzą się rozstępy w kolorze jaśniejszym niż kolor otaczającej je skóry.
Jak powstają rozstępy?
Rozstępy w fazie początkowej (tzw. wczesne rozstępy) zazwyczaj mają blady kolor i mogą być swędzące. Skóra wokół rozstępów może wyglądać na zwiotczałą i cienką. Stopniowo zaczynają się one powiększać (są dłuższe i głębsze), stają się ciemniejsze i bardziej wyraźne. Kiedy skóra przestaje być napięta, powstałe rozstępy stają się jaśniejsze i mniej widoczne. Mogą także przybierać nieregularne kształty na całej długości.
Czy ciąży zawsze towarzyszą rozstępy?
Szacuje się, że aż 90% kobiet w ciąży ma predyspozycje do powstania rozstępów. Na podstawie wieloletnich badań wyszczególniono czynniki, które sprzyjają ich powstawaniu. Oto one!
Rodzaj skóry
Kobiety o ciemniejszej karnacji są bardziej podatne na powstawanie rozstępów niż kobiety o jasnej karnacji. Badania kobiet o różnych odcieniach skóry wykazały, że 77,8% kobiet z ciemniejszą karnacją miało rozstępy w czasie ciąży. U kobiet z jaśniejszą karnacją rozstępy pojawiły się tylko u 45,2%.
Wiek
Stwierdzono, że wraz z wiekiem maleje ryzyko powstania rozstępów.
Uwarunkowania genetyczne
W badaniach przeprowadzonych w 2004 roku wykazano, że w przypadku prawie połowy kobiet, u których wystąpiły rozstępy w czasie ciąży, ich matki także dotknął ten problem. To samo badanie pokazało, że 81% kobiet, u których w czasie ciąży pojawiły się rozstępy, miała rozstępy także wcześniej.
Waga
Prawdopodobieństwo pojawienia się rozstępów zależy od elastyczności i stopnia rozciągliwości skóry. Nadmierny i szybki przyrost masy ciała może sprzyjać ich powstawaniu. Jednakże podczas ciąży, nie należy zamartwiać się każdym dodatkowym kilogramem, lepiej jest skupić się na zdrowym odżywianiu.
Kondycja skóry
Aby skóra była bardziej elastyczna (rozciągliwa), należy zadbać o jej odpowiednie nawilżenie i odżywienie.
Gdzie pojawiają się rozstępy?
U większości kobiet podczas ciąży rozstępy pojawiają się na brzuchu, jednakże mogą się pojawić także na piersiach, udach, biodrach, dolnej części pleców oraz pośladkach. Zdarza się, że rozstępy pojawiają się też na innych częściach ciała, szczególnie takich, gdzie odkłada się więcej tkanki tłuszczowej.
W jaki sposób zapobiegać rozstępom?
Najlepszą metodą jest zapewnienie skórze maksymalnej elastyczności podczas ciąży. W tym czasie szczególnie należy zadbać o prawidłowe odżywienie oraz nawilżenie naskórka.
Odżywienie skóry
Włókna kolagenu i elastyny pozwalają utrzymać właściwe napięcie skórze, która w czasie ciąży szybko rozciąga się. Im włókna te są mocniejsze, tym trudniej jest je przerwać, i tym samym zmniejsza się możliwość powstania blizny w postaci rozstępu.
Dlatego właśnie w tym okresie szczególnie wskazane jest spożywanie pokarmów bogatych w witaminy E i C, cynk oraz krzem, które pomagają w tworzeniu kolagenu. Witamina C jest także skutecznym antyoksydantem, który pomaga chronić tkanki przed uszkodzeniem, natomiast witaminy B2 (ryboflawina) i B3 (niacyna) pomagają utrzymać skórę w dobrej kondycji. Dodatkowo picie odpowiedniej ilości wody (minimum 2 litry dziennie) sprzyja wzmocnieniu i regeneracji skóry.
Polecane produkty spożywcze, korzystnie wpływające na wygląd skóry kobiety w ciąży:
- witamina C – owoce cytrusowe, papryka słodka, zielony groszek, truskawki, papaja, ziemniaki, brokuły, pomidory
- cynk – czerwone mięso, drób, fasolka, orzechy, produkty pełnoziarniste, płatki owsiane, ostrygi, nabiał
- witamina B3 (niacyna) – żywność o wysokiej zawartości białka, płatki owsiane i pieczywo, mięso, ryby, jaja, orzeszki ziemne
- witamina B2 (ryboflawina) – mięso, drób, ryby, nabiał, płatki owsiane, jaja.
Aktywność fizyczna
Ćwiczenia fizyczne nie tylko zwiększają poziom energii i zmniejszają wahania nastroju, ale wpływają także na poprawę jakości snu oraz ogólnego samopoczucia. Ćwiczenia poprawiają krążenie, dzięki czemu skóra jest bardziej elastyczna i mniej podatna na powstawanie rozstępów. Poprawa krążenia zmniejsza również ryzyko powstawania żylaków oraz obrzęków kostek podczas ciąży.
W prawidłowo przebiegającej ciąży umiarkowana aktywność fizyczna jest wręcz zalecana. Wskazuje się na to, że kobiety ciężarne, które są aktywne fizycznie, znacznie szybciej odzyskują sprawność po porodzie, a sam poród ma szybszy przebieg.
Należy pamiętać, by zawsze skonsultować z lekarzem, czy dana aktywność fizyczna jest dozwolona, dotyczy to zarówno kobiet, które przed ciążą uprawiały sport, jak i tych, które dopiero chcą podjąć jakąś formę aktywności.
Polecana aktywność w czasie ciąży:
- pływanie – wielu specjalistów zajmujących się promocją zdrowia uważa, że pływanie jest najbezpieczniejszą formą ćwiczeń polecanych kobietom w ciąży. Utrzymuje ciało w harmonii, a przy tym nie obciąża stawów. Podczas pływania podnosi się tętno, co wpływa korzystnie na pracę serca
- marsz – to łagodna forma ruchu, która nie obciąża kolan. Zawsze powinno się zacząć od wolnego tempa i stopniowo je zwiększać. Należy pamiętać, by rozciągnąć ciało, zarówno przed jak i po marszu
- jogging – jeśli zazwyczaj uprawiasz jogging, powinnaś kontynuować treningi w czasie ciąży. Zadbaj o to, by dobrze nawadniać organizm i nie przegrzewać się
- jazda na rowerze stacjonarnym – sprawi, że Twoje ciało będzie mniej obciążone, gdyż rower wspiera Twój ciężar. Rower stacjonarny to świetny pomysł na ćwiczenia w czasie ciąży, ponieważ masz mniejsze szanse upadku
- joga – większość ćwiczeń i pozycji jogi jest bezpieczna dla Ciebie i Twojego dziecka, o ile tylko nie są one zbyt intensywne. Niektórzy instruktorzy jogi oferują specjalne zajęcia dla kobiet w ciąży, dzięki czemu możesz mieć pewność, że nie narazisz się na zbyt intensywne rozciąganie.
Ćwiczenia, których powinno się unikać będąc w ciąży:
- jazda na nartach oraz nartach wodnych
- jazda konna
- inne sporty, które nie sprzyjają urazom.
Utrzymanie elastyczności skóry
Aby zachować piękny i zdrowy wygląd skóry, oprócz prawidłowego odżywiania i ćwiczeń fizycznych należy stosować odpowiedni produkt pielęgnacyjny, który wzmocni jej elastyczność. Stosowanie takiego produktu dwa razy dziennie podczas całej ciąży sprawi, że skóra stanie się bardziej nawilżona i elastyczna.
My polecamy kultowy olejek Bio-Oil do pielęgnacji skóry w przypadku rozstępów, blizn, nierównomiernego kolorytu skóry, skóry starzejącej się i skóry odwodnionej.
Żródła:
1) Wong, C, Ellis, C. Physiologic skin changes in pregnancy. J Am Acad Dermatol 10:929-940, 1984
2) Abdel-Fattah, N, Youssef N. Pregnancy-related skin changes and diseases. ASJOG Vol 2, Sep 2005
3) Nussbaum, Rachel, MD, Benedetto, Anthony. Cosmetic aspects of pregnancy. Clinics in Dermatology (2006) 24, 133-141
4) Chang AL, Agredano YZ, Kimball AB. Risk factors associated with striae gravidarum. J Am Acad Dermatol 2004; 51:881-5.
tekst, ilustracje, zdjęcie: materiały prasowe Bio-Oil
