Naukowcy podzielili warzywa i owoce na 5 grup kolorystycznych: zieloną, żółto-pomarańczową, czerwoną, fioletową i białą. Codziennie powinniśmy jeść 5 porcji warzyw, owoców lub soku – czerpiąc z każdej z grup kolorystycznych. Taki jadłospis oferuje nam różnorodne witaminy i składniki mineralne. Dlatego mieszając barwy, przyswajamy też witaminy i mikroelementy dostarczane do organizmu.

Natura dała nam spory wybór warzyw i owoców. Różnią się one między sobą nie tylko smakiem, kolorem i wyglądem, lecz także zawartością odżywczą. Aby dostarczyć organizmowi odpowiedniej ilości naturalnych witamin i składników mineralnych, zadbajmy o różnorodną dietę. Im większa różnorodność warzyw, owoców i soków w naszym menu, tym więcej wartościowych składników trafi do naszego organizmu.

W kolorach warzyw i owoców tkwi ich zdrowotna siła. Im intensywniejsza barwa, tym więcej korzystnych substancji. Szczególnie dzieci, w trosce o ich zdrowy rozwój, powinny otrzymać codziennie po porcji z każdego koloru, ze względu na ich zróżnicowane właściwości. Jeśli nie lubimy owocu lub warzywa z jednej grupy, możemy zastąpić je innym z tej samej grupy. Na przykład zamiast szpinaku możemy zjeść sałatę lub kiwi (grupa zielona).

Wyniki badań prowadzonych przez lekarzy oraz ekspertów żywieniowych na całym świecie pokazują, że w trosce o zdrowie trzeba zjadać codziennie minimum 500 g owoców i warzyw rozdzielonych na co najmniej 5 porcji. Jedna porcja to jeden średniej wielkości owoc, warzywo (bądź kilka mniejszych) lub sok (kartonik 200 ml), który jest wygodną formą spożywania owoców i warzyw. Dzięki temu organizm przez cały dzień może korzystać z zawartych w nich cennych składników.

Nasz organizm nie potrafi magazynować wielu składników, np. witamin, które odgrywają ogromną rolę w jego funkcjonowaniu. Są one codziennie zużywane przez nasz organizm. Ważne jest, aby dostarczać je w sposób ciągły i różnorodny, w odstępach czasowych, tak aby na bieżąco uzupełniać ich braki. Dlatego codziennie powinniśmy spożywać owocowo- warzywne porcje, ze wszystkich grup kolorystycznych. Jedząc codziennie owoce i warzywa z różnych grup kolorystycznych, dostarczamy sobie bogactwa witamin i mikroelementów.

dr Agnieszka Jarosz z Instytutu Żywienia i Żywności

ekspert kampanii „5 porcji warzyw, owoców lub soku”

Do grupy czerwonej należą: pomidory, jabłka, czereśnie, truskawki, papryka czerwona, buraki, owoc granatu, soki jabłkowe, pomidorowe. Są źródłem antocyjanów, cennego likopenu (jednego z przeciwutleniaczy) oraz wielu witamin. Korzystnie wpływają na pracę serca, mogą pomagać w zapobieganiu niektórym nowotworom. Jeśli nie mamy w domu warzyw lub owoców z tej grupy, skorzystajmy z soków: pomidorowego czy jabłkowego.

W grupie żółto-pomarańczowej są: pomarańcze, banany, marchew, brzoskwinie, cytryny, soki pomarańczowe i marchwiowo-owocowe. Zawierają popularny karetonoid, czyli ß- karoten. Odgrywają dużą rolę w wyglądzie włosów, paznokci czy skóry, korzystnie wpływają na wzrok, pomagają chronić nas przed chorobami układu krążenia czy niektórymi nowotworami. Polecane soki z tej grupy kolorystycznej to: pomarańczowe i marchwiowe, przecierowe, owocowo-warzywne.

W grupie zielonej znajdują się: szpinak, sałata, brukselka, brokuły, kiwi, rzeżucha, ogórek, agrest, szparagi. Wzmacniają naczynia krwionośne. Są źródłem witaminy C, a także A, E, K i minerałów. Zawierają kwas foliowy, który pomaga przeciwdziałać anemii i jest korzystny w zapobieganiu wadom cewy nerwowej.

W grupie fioletowej znajdują się: bakłażan, aronia, czarne porzeczki, ciemne winogrona. Zawdzięczają swoją barwę antocyjaninie, która ma silne właściwości przeciwutleniające, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Pozytywnie wpływają na kondycję całego organizmu.

Do grupy białej należą: cebula, por, czosnek, cykoria, kapusta pekińska. Są cennym źródłem flawonoidów i allicyny. Działają antybakteryjnie i antywirusowo.

Ogólnopolski program edukacyjny „5 porcji warzyw, owoców lub soku” ma spowodować zmianę nawyków żywieniowych na lepsze, a przede wszystkim na zdrowsze, poprzez zwiększenie świadomości na temat zdrowej diety oraz zachęcenie dzieci do spożywania warzyw, owoców i picia soków pięć razy dziennie. Jednak bez wsparcia rodziców, którzy są wzorcem dla dzieci, i pomocy ze strony szkoły zdrowe nawyki się nie utrwalą.

Celem programu jest zwiększenie świadomości na temat zdrowej diety na podstawie 5 porcji warzyw, owoców i soków. Na stronie programu znajduje się wiele przydatnych informacji na temat urozmaicania diety o owoce, warzywa i soki oraz mnóstwo ciekawych porad, które można wykorzystać „od zaraz”. Z pewnością będą one bardzo pomocne w codziennym życiu. Program „5 porcji warzyw, owoców lub soku” został sfinansowany przez Fundusz Promocji Owoców i Warzyw. (więcej informacji na www.5porcjiwszkole.pl)