Coraz więcej osób świadomie podejmuje decyzję o tym, co chce jeść i jaki jest tego cel (np. obniżenie cholesterolu, zrzucenie nadwagi). Dążąc do poprawy lub zachowania zdrowia warto rozważyć dietę opartą głównie na produktach pochodzenia roślinnego.
Dieta bogata w owoce i warzywa, która eliminuje z codziennego jadłospisu mięso, a także produkty zawierające substancje zwierzęce jest ciągle obiektem badań i dyskusji. Jednak odpowiednio zaplanowana dieta oparta głównie na produktach pochodzenia roślinnego, która spełnia zapotrzebowanie żywieniowe, zapewnia korzyści zdrowotne: zmniejsza ryzyko chorób cywilizacyjnych głównie chorób układu krążenia, zwiększa długość i poprawia jakość życia.
Dieta oparta na produktach pochodzenia roślinnego obfituje w błonnik, który przyspiesza pracę jelit i obniża poziom „złego” cholesterolu, oraz witaminy i składniki mineralne, a także przeciwutleniacze. Flawonoidy, tokoferole, czy karotenoidy, zapobiegają chorobom nowotworowym, układu krążenia, a także zwiększają odporność organizmu na infekcje. Zaletą diety wegetariańskiej jest także mała zawartość soli kuchennej, a wysoka potasu, magnezu i niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych. Jest to korzystne z punktu widzenia zapobiegania chorobom serca.
Warto zauważyć, że zmniejszona zapadalność na powyższe choroby wiąże się nie tylko z odmiennym sposobem żywienia, ale także stylem życia. Osoby stosujące dietę opartą na produktach roślinnych są często bardziej aktywne fizycznie, palą mniej papierosów, ograniczają picie alkoholu, kawy i herbaty.
Istnieje wiele odmian diet wykluczających mięso, które różnią się od siebie rygorem ograniczeń w spożywaniu produktów zwierzęcych, m.in. weganizm, którego jadłospis oparty wyłącznie na produktach pochodzenia roślinnego. Lakto-wegetarianizm poza produktami roślinnymi włącza również mleko i jego przetwory, a z kolei w lakto-owo-wegetarianizmie oprócz produktów roślinnych spożywane są jaja i mleko.
Najbardziej restrykcyjna dieta wegetariańska, czyli weganizm może być zbyt niedoborowa i spowodować wiele nieodwracalnych szkód w organizmie, dlatego ważne jest, aby decyzja o takim modelu żywienia nie była spontaniczna. Aby uniknąć niedoborów białka i niezbędnych aminokwasów, których nasz organizm nie wytwarza, składników mineralnych, takich jak wapń czy żelazo, witaminy D oraz witaminy B12, przed rozpoczęciem stosowania diety wegańskiej należy ją dokładnie przeanalizować (najlepiej z lekarzem dietetykiem), umiejętnie dobierać pokarmy oraz stosować odpowiednią suplementację.
Dowody naukowe stwierdzają, że różnorodne pożywienie pochodzenia roślinnego dostarcza pełnej gamy mikro- i makroelementów. Rośliny strączkowe, takie jak soja, soczewica, groch, fasola, mają bardzo wysoką wartość odżywczą, zawierają dużo składników mineralnych: potasu, żelaza, wapnia i magnezu, witamin z grupy B, błonnika. W wegetariańskim jadłospisie nie powinno zabraknąć soi, która dostarcza pełnowartościowego białka, nienasyconych kwasów tłuszczowych, witamin z grupy B i składników mineralnych. Badania wykazują, że włączenie minimum 25 g białka sojowego do diety o niskiej zawartości kwasów tłuszczowych nasyconych, może pomóc w redukcji cholesterolu we krwi, a konkretne rodzaje izoflawonów występujących w soi, pomagają regulować równowagę hormonalną u kobiet, mogą zapobiegać osteoporozie oraz mają silne właściwości antyoksydacyjne, przeciwnowotworowe.
